Migraine

Migraine မိုက္ဂရိမ္း ဆိုတာ ဘာလဲ
မိုက္ဂရိမ္းဆိုတာ ဦးေခါင္းထဲမွာ အထူးသၿဖင့္ တစ္ဖက္တည္း (unilateral) မွာ အရမ္းၿပင္းထန္တဲ့ ႏွလံုးခုန္သံလိုမ်ိဳး (သို႔မဟုတ္) ဦးေခါင္းထဲသို႔ အလြန္ၿပင္းထန္တဲ့ တုန္ခါမႈမ်ိဳး ၿဖစ္ေပၚေနၿခင္း တဒိတ္ဒိတ္၊ တဆစ္ဆစ္ ကိုက္ေနၿခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဘာေတြနဲ႔တြဲၿပီး ၿဖစ္တတ္သလည္းဆိုေတာ့ ပ်ိဳ႕ၿခင္း၊ အန္ၿခင္း၊ အလင္းစူးစူးကို မခံႏိုင္ၿခင္း၊အသံ အနံ႔ စူးစူးေတြကို မခံမရပ္ႏိုင္ၿဖစ္ၿခင္း တို႔နဲ႔ တြဲလာတတ္ပါတယ္။ ဒီေခါင္းကိုက္တာဟာ ခဏခဏ ၿဖစ္ေပၚေလ့ရွိၿပီး မိုက္ဂရိမ္းခံစားရေလ့ရွိတဲ့ အသက္အရြယ္ေတြမွာေတာ့ သိပ္ၿပင္းထန္ေလ့ မရွိပါဘူး။

အမ်ိဳး အစားမ်ား
မိုက္ဂရိမ္းကို သူတို႔ ၿဖစ္ေပၚေစတဲ့ လကၡဏာမ်ားအရ အမ်ိဳးအစားမ်ားခြဲၿခားႏိုင္ပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ ၂ မ်ိဳးကေတာ့ Migraine with aura နဲ႔ Migraine without aura တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ အၿခားသိပ္မထင္ရွားတဲ့ အမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့ Abdominal migraine, Basilar artery migranie, Carotidynia, Headache - free migraine (aura without migraine), Opthalmoplegic migraine/Ocular migraine နဲ႔ Status migrainousus တို႔ပဲၿဖစ္ၾကပါတယ္။အခ်ိဳ႕ေသာ မိန္းမေတြမွာ ရာသီလာေနစဥ္ သို႔မဟုတ္ လာခါနီး အခ်ိန္မွာ ဒီမိုက္ဂရိမ္း ေရာဂါကို ခံစားၾကရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ေခါင္းကိုက္ၿခင္းကို ရာသီမိုက္ဂရိမ္း (menstrual migraines) လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနသလည္း ဆိုေတာ့ ေဟာ္မုန္းေၿပာင္းလဲမႈေတြ နဲ႔ တခါတရံ (သို႔မဟုတ္) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာေတာ့ ၿဖစ္ေပၚတာ နည္းေလ့ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕မိန္းမေတြမွာေတာ့ ပထမအၾကိမ္ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ၿခင္း နဲ႔ ေသြးဆံုးၿပီးခ်ိန္ေတြမွာ မိုက္ဂရိမ္းကို ခံစားရေလ့ရွိပါတယ္။

Migraine with aura ဆိုတာဘာလဲ
ဆိုလိုတာကေတာ့ ဦးေႏွာက္ပိုင္းဆိုင္ရာ သဘာဝၿဖစ္စဥ္မ်ား (neurological phenomenon) aura က ေခါင္းမကိုက္ခင္ ၁ဝ မိနစ္ (သို႔မဟုတ္) နာရီဝက္အလိုမွာ စတင္ၿဖစ္ေပၚလာၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ Auras အမ်ားစုဟာ အၿမင္အာရံုနဲ႔သက္ဆိုင္ၿပီး အရာဝထၳဳေတြ ပတ္လည္မွာ ေတာက္ပၿပီးတံလွ်ပ္ကဲ့သို႔ စူးရွတဲ့ အလင္းေရာင္ေတြ ခံစားရေလ့ရွိတယ္။ အၿမင္အာရံု ၿမင္ကြင္းရဲ႕ အစြန္းေတြမွာ အဲဒီလိုမ်ိဳးေတြ႔ရေလ့ရွိၿပီး အဲဒါကို Scintillating scotomas လို႔ေခၚပါတယ္။ ေကြ႔ေကြ႔ ေကာက္ေကာက္ လိုင္းေတြ Zigzag lines နဲ႔မၿဖစ္ႏုိင္သည္မ်ားကို စိတ္ကူးယဥ္ၿခင္း Castles (teichopsia) နဲ႔ တြန္႔လိမ္ေနတဲ့ ပံုရိပ္ေတြကို ေတြ႔ရေလ့ရွိၿခင္း ထင္ေယာင္ထင္မွားၿဖစ္ၿခင္း hallucinations ေတြနဲ႔ တြဲလာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါ့အၿပင္ ယာယီအလင္း ေပ်ာက္ကြယ္ၿခင္း temporary vision loss လည္းၿဖစ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ အၿမင္အာရံုနဲ႔ မသက္ဆိုင္တဲ့ Nonvisual auras ကေတာ့ ၾကြက္သားအားနည္းၿခင္း၊ စကားေၿပာ အသံထြက္ ဘာသာစကားမပီသၿခင္း၊ ေခါင္းမူးၿခင္း၊ အထုိင္အထတြင္ မိုက္ခနဲမူးၿခင္း၊ မ်က္ႏွာေပၚ လွ်ာေပၚ ႏွင့္ ေၿခေခ်ာင္းလက္ေခ်ာင္းမ်ားတြင္ ထံုၿခင္းက်င္ၿခင္း parasthesia တို႔နဲ႔ တြဲလာႏိုင္ပါတယ္။

Aura ဆိုတာတကယ္ေတာ့ ကိုယ့္ဆီကို မိုက္ဂရိမ္းက မတိုက္ခိုက္ခင္ ၾကိဳတင္သတိေပးတဲ့ အာရံုခံစားမႈ sensation တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။ Aura ကိုခံစားရတဲ့ လူေတြဟာ ေလၿဖတ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားပါတယ္။ သိပ္ၿဖစ္ေလ့မရွိပါဘူး ဆို၍ ေပါ့ဆ၍ မေနသင့္ေပ။ ငယ္ရြယ္တဲ့မိန္းမေတြမွာေတာင္ မိုက္ဂရိမ္းဟာ ၿဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါ။ ကိုယ္ဝန္တားေဆး (OC pills လက္ညွိဳးထိုးကဒ္) ေတြနဲ႔ ေဆးလိပ္ ေသာက္ၿခင္းဟာ ေလၿဖတ္ၿခင္းကို မိုက္ဂရိမ္းမရွိတဲ့လူေတြထက္ ၇ ဆ ပိုၿဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သိကို သိထားရပါမယ္။

ဒါေၾကာင့္ သင့္မွာ migraines with aura ရွိၿပီဆိုလွ်င္
ေဆးလိပ္ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ၿမန္ၿမန္ၿဖတ္ပါ။
ကိုယ္ဝန္တားေဆး (OC pill) ေတြမသံုးပါႏွင့္။ အကယ္၍ သံုးရမည္ဆိုပါက ဆရာဝန္ႏွင့္တိုင္ပင္ၿပီး ေဆးမေသာက္ခင္ ေလၿဖတ္ႏုိင္မည့္ အခြင့္အလမ္းကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးပါ။

ေသာက္သံုးရမည့္ေဆးမ်ားမွာေတာ့ အမ်ားစုမွာ Ibuprofen ကဲ့သို႔ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား ၿဖစ္ၿပီး ဆရာဝန္ႏွင့္ၿပသပါ။ သင့္ရဲ႕ ေရာဂါ လကၡာႏွင့္ ရာဇဝင္ history ေပၚမူတည္ၿပီး ေဆးေတြက ကြဲၿပားသြားမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေယဘူးယ်အားၿဖင့္ ရတ္သတၱပါတ္မွ လထိတိုင္ေအာင္ စြဲေသာက္ရေလ့ရွိပါတယ္။

ဘယ္လိုကာကြယ္မလည္း
မိုက္ဂရိမ္းကို ကာကြယ္ဖို႔ကေတာ့ Beta Blockers ကဲ့သို႔ ေဆးေတြ ဥပမာ propranolol, timolol, metoprolol, nadolol ေတြရွိပါတယ္။ ဒီေဆးေတြက သင့္ဦးေခါင္းထဲမွေသြးလႊတ္ေၾကာေတြ က်ယ္ၿခင္းကို Beta receptors ေတြကို ပိတ္ေပးၿခင္းအားၿဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္မွာၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အၿပင္ သူတို႔ဟာ ေသြးခဲေစေသာအရာ platelets ေတြကိုစုစည္းၿခင္းမွ ကာကြယ္ေပးၿပီ ေသြးေတြကို လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းေစမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ Platelets ဆိုတာကေတာ့ ေသြးခဲေအာင္လုပ္ေပးတဲ့ အရာေတြေပါ့။ ဒါေပမယ့္ Beta blockers ေတြဟာ ပန္းနာရင္ၾကပ္နဲ႔ လံုးဝ မတည့္ပါဘူး။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ဆရာဝန္ႏွင့္ စနစ္တက် ကုသမႈခံယူၿခင္း ပဲၿဖစ္ပါတယ္။

Credit To : http://dts-medicaleducation.blogspot.com/

Posted in: Health